تست سنجش تراکم استخوان، نوعی تست بادقت بالاست که از نوع اشعه ایکس است که می‌تواند تراکم مواد معدنی و میزان پوکی استخوان در افراد را اندازه بگیرد. درصورتی‌که تراکم استخوان در افراد پایین‌تر از حد نرمال باشد، در این صورت، ابتلا به پوکی استخوان و خطر شکستگی نیز در افراد افزایش می‌یابد.
تراکم استخوان یا انباشتگی مواد معدنی استخوانی (BMD)، مقدار مواد معدنی‌که دربافت موجود است را میگویند و به معنای جرم ماده معدنی درهر حجم از استخوان میباشد. اندازه گیری تراکم استخوان درپزشکی بالینی بعنوان یک شاخص غیرمستقیم پوکی و شکستگی استفاده میشود و بر اساس انباشتگی نوری درهر سانتی متر مربع ازسطح استخوانها درتصویربرداری با پروکسی اندازه گیری میشود. آزمایش تراکم استخوان تعیین میکند که آیا شما به پوکی مبتلا هستید یا خیر – اختلالی که با اسکلت هایی که شکننده تر هستند و احتمال شکستگی آن بیشتر است مشخص میشود.
این آزمایش از اشعه ایکس برای اندازه‌گیری چند گرم کلسیم و سایر مواد معدنی در یک بخش از اسکلت استفاده میکند. مواردی که بیشتر مورد آزمایش قرار میگیرند در ستون فقرات، لگن و گاهی اوقات ساعد هستند. سنجش تراکم استخوان معمولا بروش چگالی سنجی میباشد که معمولا دربخش های رادیولوژی یا پزشکی هسته ای دربیمارستانها و کلینیک های تخصصی انجام میشود.
همانطور که می‌دانید استخوانها بافت‌های زنده‌ای هستند که دائما در حال تحلیل رفتن و ساخت توده‌های استخوانی جدید هستند. بنابراین طبق این تعریف می‌توان گفت، زمانی که سرعت از بین رفتن بافت‌های استخوانی، سریع‌تر از ساخت بافت جدید باشد، فرد به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان مبتلا شده است. پوکی استخوان نوعی بیماری پیشرونده استخوان است، که در آن جرم و تراکم استخوان به مرور کم شده و باعث سست و شکننده شدن استخوانها میشود.
پوکی استخوان نوعی بیماری پنهانی محسوب میشود. خصوصا اگر در مراحل اولیه باشدکه هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهد. بنابراین ممکن است تا قبل از بروز شکستگی، از وجود آن با خبر نشوید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید:
بیشتر بخوانید: مقاله سلامت استخوان را چکاپ کنید
در این روش تصویربرداری از پرتوهای اشعه ایکس برای عبور دادن از استخوان ها استفاده می شود. بخشی از آن توسط بافت نرم جب می شود اما بافت های سخت آن را جذب نخواهند کرد. با تفکیک میزان بافت نرم و سخت از هم می تواند عددی از تراکم استخوان بدست آورد. این عدد نشان دهنده تراکم مواد معدنی در استخوان های شما می باشد.
شما می بایست برای تصویربرداری روی تخت دراز بکشید. سپس یک ژنراتور که زیر بیمار قرار دارد، شروع به اسکن بدن بیمار می کند. حین ارزیابی پاهای بیمار درون یک بریس قرار می گیرند که باعث می شود باسن به سمت داخل بچرخد. ژنراتو یا ردیاب به آرامی بدن را اسکن می کند و هیچ دردی ندارد. با شروع اسکن، تصاویری روی مانیتور ظاهر می شوند که به تعیین وضعیت بیمار کمک می کنند.
این تصویربرداری جهت سنجیدن تراکم استخوان و تشخیص بیماری هایی مانند پوکی استخوان مورد استفاده قرار می گیرد. با افزایش سن، خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش پیدا می کند. در سنین یائسگی زنان بیشتر درگیر پوکی استخوان می شوند. جالب است بدانید مردان به ندرت چنین مشکلی آنها را درگیر می کند. اغلب کودکان با این بیماری روبرو می شوند و علت آن نیز می تواند مربوط به وراثت یا شرایط سخت بارداری مادر باشد که روی جنین تاثیر خود را نشان می دهد.
با استفاده از تصویربرداری تراکم استخوان فرد خیلی زودتر از موعد و در مراحل اولیه می تواند مشکل خود را بشناسد. درمان را دنبال کند و از عوارضی مانند شکستگی استخوان پیشگیری کند. این بیماران برای کنترل پ.کی استخوان باید وزن خود را متعادل نگه دارند، مصف سیگار و الکل را قطع کنند و تغذیه خود را بهبود دهند.
زنان یائسه که نشانه هایی از پوکی استخوان دارند. بدن این خانمها استروزن تولید نمی کند، به همین دلیل بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان و دیگر بیماری ها هستند.
افرادی که زمینه خانوادگی به همراه نشانه های مشکلات مفاصل و پوکی استخوان دارند.
افرادی که علائم بالینی بیماری هایی مانند روماتیسم، بیماری های کبدی و آرتروز دارند و استخوان آنها تحلیل می رود.
مصرف برخی داروهای ضدتشنج، داروهای تیروئید با دوز بالا و مسکن های قوی می توانند به مرور موجب از بین رفتن ساختار استخوان ها می شوند. در نتیجه پزشک برای اطمینان از وضعیت استخوانی آنها، سنجش تراکم استخوان را توصیه می کند.
افرادی که مبتلا به بیماری پرکاری تیروئید هستند.
بیمارانی که سابقه تروما، تصادف و یا مشکلات مشابه دارند.
افرادی که سابقه پرتونگاری دارند و شواهدی از پوکی استخوان در آنها دیده می شود.
ارزیابی شکستگی و وضعیت استخوان ها قبل و بعد ازدرمان
افرادی که قد آنها بیش از یک اینچ کوتاه می شود.
بیمارانی که کمردردهای غیرقابل تحمل را تجربه می کنند.
لازم است قبل از انجام آزمایش تراکم استخوان مواردی را به منظور افزایش دقت و صحت آزمایش، رعایت کنید. این موارد عبارتند از:
از 24 ساعت قبل از انجام آزمایش، از مصرف مکمل‌ها و مواد غذایی دارای کلسیم خودداری کند.
طی 7 روز قبل از آزمایش تراکم استخوان، نباید از تزریق باریوم یا رنگ کنتراست برای انجام سی تی اسکن استفاده کرده باشید. رنگ کنتراست ممکن است در انجام این آزمایش اختلال ایجاد کند.
باید در زمان انجام آزمایش تراکم استخوان، لباس‌های گشاد و راحت و فاقد زیپ، بند فلزی و دکمه به تن داشته باشید.
در صورتی که باردارید یا مشکوک به بارداری هستید، حتما پزشک را مطلع کند.
هرگز وسایل فلزی مانند کلید یا سکه به همراه نداشته باشد.
لازم است قبل از انجام آزمایش، از اعتبار دفترچه بیمه اطمینان حاصل کنید.
هرگونه بیماری یا مصرف داروهای خاص را به پزشک معالج اطلاع دهید.
توصیه میشود قبل از انجام آزمایش استحمام کنید.
تست سنجش تراکم استخوان هیچ‌گونه درد و عوارضی را به همراه ندارد و نیاز به مصرف دارو و یا تزریق نیست. درصورتی‌که مطب پزشک، تجهیزات کافی را داشته باشد، این کار در همان مطب انجام میشود.
از آن جایی که در این تست، از اشعه ایکس استفاده میشود، برخی خطرات ناشی از اشعه و پرتو وجود دارد. اما خوشبختانه، اشعه بسیار کمی در این تست استفاده میشود.
پزشکان بر این باورند که خطرات ناشی از تماس با اشعه بسیار کمتر از عوارض ناشی از پوکی استخوان و شکستگی‌ها و آسیب‌های بعد از آن است. اما درصورتی‌که خانمی باردار باشد، و یا احتمال بارداری وجود داشته باشد، انجام این تست ممنوع است.
به‌طورکلی انجام این تست معمولاً با عوارض طولانی‌مدت و نگران‌کننده‌ای همراه نیست. بااین‌وجود افراد جوان تا زمانی که در معرض ابتلا به بیماری‌های استخوانی قرار نگرفته‌اند، بهتر است این تست را انجام ندهند.
انجام این آزمایش برای بانوان بالای ۶۵ سال و آقایان بالای ۷۰ سال الزامی است.
همچنین افراد زیر ۶۵ سال که دچار بیماری روماتیسم، پوکی استخوان و یا بیماری نرمی‌استخوان هستند نیز، باید به‌صورت دوره‌ای و تحت‌نظر پزشک معالج هر چند وقت یکبار این تست را انجام دهند، تا درصد بیماری را بررسی نموده و از پیشرفت بیماری جلوگیری نمایند.
آزمایش تراکم استخوان در قسمت‌های مختلف بدن قابل انجام است. قسمت‌هایی از بدن که به عنوان محل‌های استاندارد برای انجام آزمایش تراکم استخوان مشخص شده‌اند، شامل ستون فقرات کمری، گردن، استخوان ران هستند. البته امروزه آزمایش تراکم استخوان از مچ دست و ساعد نیز انجام میشود. این دو محل برای بیماران مبتلا به روماتیسم که به علل مختلف دچار شکستگی‌های مکرر مچ دست می‌شوند، بسیار کارآمد است.
مشکلات و بیماری‌های استخوان، یا بیماری‌ها و مشکلاتی که منجر به مشکلات استخوانی می‌شوند کم نیستند و برای هر انسانی می‌تواند رخ دهد. در همین راستا برای انجام آزمایش تراکم استخوان، با پزشک فوق تخصص جراحی زانو دکتر حسین اکبری اقدم مشورت کنید.
وبسایت هـــای نوبت دهی:
جهت رزرو نوبت آنلاین، روی سایت مورد نظر کلیک کنید!
کلیک کنید!
کلیک کنید!
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به دکتر حسین اکبری اقدم میباشد.
