پارگی تاندون زانو

زانو یک مفصل پیچیده با اجزای زیادی است که برای عملکرد صحیح باید با هم هماهنگ باشند. به همین دلیل است که زانو در برابر آسیب‌های متعدد آسیب‌پذیر است. زانو از استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، ماهیچه‌ها، غضروف‌ها و سایر بافت‌های نرم تشکیل شده است. تاندون‌ها ساختارهایی هستند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل و بسیاری از عضلات از مفصل زانو عبور می‌کنند که به حفظ ساختار و ثبات آن کمک می‌کند.

نقش تاندون زانو

تاندون‌ها نوارهای ضخیمی از بافت هم‌بند هستند که ماهیچه را به استخوان متصل می‌کنند. مانند رباط‌ها، آن‌ها از کلاژن ساخته شده‌اند و می‌توانند افزایش تنش را تحمل کنند. تاندون‌ها دلیلی هستند که ماهیچه‌ها می‌توانند استخوان‌های بدن ما را در هنگام انقباض عضلات حرکت دهند. تاندون‌های درگیر در زانو شامل تاندون چهارسر ران، تاندون کشکک، تاندون‌های همسترینگ و نوار ایلیوتیبیال است.

انواع پارگی تاندون زانو

پارگی تاندون زانو می‌تواند یک آسیب جدی و دردناک باشد که توانایی افراد را در راه رفتن، دویدن و شرکت در کارهای عادی و فعالیت‌های تفریحی محدود کند. اگر تاندون دچار پارگی شده باشد، ممکن است جهت بهبود وضعیت آن از برنامه فیزیوتراپی بهره‌مند استفاده شود. یکی از اجزای مهم بازتوانی تاندون شما یک برنامه ورزشی است. برنامه تمرینی مناسب PT برای پارگی تاندون می‌تواند کمک کند تا به سرعت و با خیال راحت دامنه حرکتی و قدرت را بازگردانید.

به طور کلی پارگی این قسمت مهم از زانو شامل دو نوع خفیف یا جزئی و پارگی شدیدی که اغلب در ناحیه کشکک زانو ایجاد می‌شود. این نوع پارگی‌ها هر کدام به شکل خود می‌تواند آسیب جدی به وضعیت عملکردی زانو بزند.

علائم پارگی تاندون زانو

ورزشکاری که دارای پارگی تاندون کشکک است، بلافاصله درد و تورم در ناحیه زانو دارد. او اغلب می‌گوید که احساس «پارگی» کرده‌اند و به دلیل ضعف و درد قادر به حرکت نیستند. در معاینه، علاوه بر درد و تورم در زانو، چندین ویژگی نشان دهنده وجود دارد. اول، ورزشکار نمی‌تواند به طور فعال پا را صاف کند. علاوه بر این، معاینه کننده معمولاً می‌تواند نقص تاندون زیر کاسه زانو را لمس کند. با این حال، در برخی موارد تورم در مفصل زانو به اندازه‌ای شدید است که درک آن دشوار است. افیوژن زانو همراه با درد شدید همراه با حرکت اغلب به معاینه رادیولوژیک برای کمک به تشخیص نیاز دارد.

به دنبال پارگی تاندون پاتلا، اغلب اوقات بیماران یک احساس دررفتگی و جدا شدن را در زانوی خود تجربه می کنند. سپس به طور معمول فرد دچار درد و تورم می گردد و ممکن است نتواند زانوی خود را راست کند. علائم دیگری که در پارگی تاندون زانو رخ می دهند عبارتند از:

  • فرورفتگی در قسمت پایین کشکک زانو که در آن تاندون دچار پارگی شده است.
  • کبودی
  • حساسیت به درد در محل پارگی
  • گرفتگی عضلانی
  • حرکت کشکک زانو به سمت بالا و به داخل ران به علت عدم اتصال آن به استخوان ساق پا
  • دشواری در راه رفتن که به صورت خالی کردن زانو خود را نشان می دهد.

علت پارگی تاندون زانو

می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

  • آسیب‌هایی مانند: افتادن یا بریدگی زانو
  • ورزش‌هایی که شامل پریدن است مانند دو و میدانی یا رقص
  • تاندینوپاتی کشکک که می‌تواند تاندون را ضعیف کند.
  • بیماری‌های طولانی مدت (مزمن) مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا عفونت
  • جراحی قبلی مانند تعویض کامل زانو یا بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) که می‌تواند فشار بیشتری بر تاندون وارد کند.

تشخیص پارگی تاندون زانو

ارتوپد در موارد شک به پارگی تاندون زانو شرح حال کاملی از وضعیت کلی سلامت شما و علائمی که با آن مراجعه کرده اید اتخاذ نموده و در خصوص بیماری های قبلی تان از شما سؤال خواهد کرد. پس از بررسی علائم و شرح حال شما، ارتوپد معاینه کاملی بر روی زانوی درگیر صورت می دهد همچنین برای تشخیص علت دقیق علائم، توانایی باز کردن   زانوی شما را اندازه گیری نموده و در صورتی که امکان صاف کردن کامل زانوی خود را نداشته باشید، ممکن است تشخیص پارگی تاندون زانو را برای شما مطرح نماید. اگرچه این بخش از معاینه ممکن است دردناک باشد، اما ارزیابی آن برای تشخیص تاندون  پاره شده ضروری است.

تصویربرداری با اشعه ایکس و MRI

اشعه ایکس زانو اولین مطالعات تصویربرداری است که به دست آمده و می‌تواند بسیار مفید باشد. هنگامی که تاندون کشکک پاره می‌شود، کشکک به دلیل انقباض عضلانی عضلات چهارسر ران به سمت بالا جابه‌جا می‌شود. این تغییر در موقعیت “کشکک آلتا” نامیده می‌شود. اشعه ایکس هم‌چنین زانو را از نظر هرگونه آسیب دیگری که می‌تواند مشابه پارگی تاندون کشکک مانند: شکستگی باشد، ارزیابی می‌کند. اگر پس از معاینه فیزیکی و عکس‌برداری با اشعه ایکس شکی باقی بماند، می‌توان سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) انجام داد.

سونوگرافی و MRI

 یک آزمایش ایمن، ارزان و سریع است که می‌تواند پارگی تاندون را تشخیص دهد. با این حال، این آزمایش وابسته به تکنسین است و در برخی از امکانات یک تست تشخیصی قابل اعتماد نیست. ام آر آی نیز یک آزمایش بی‌خطر است، اما هزینه بیشتری دارد و انجام آن زمان بیشتری می‌برد.با این‌حال، MRI هم‌چنین می‌تواند هرگونه مشکل بالقوه دیگر در زانو مانند آسیب رباط یا غضروف را ارزیابی کند. البته که در اکثریت قریب به اتفاق ورزشکارانی که دچار پارگی تاندون کشکک شده‌اند، ام آر آی نشان داده نمی‌شود زیرا تشخیص با اشعه ایکس و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. با این حال، در مورد پارگی جزئی، پارگی مزمن یا یک تظاهرات غیرمعمول، MRI می‌تواند یک ابزار تشخیصی مفید باشد.

راه های پیشگیری از پارگی تاندون زانو

اغلب اوقات پیشگیری از پارگی تاندون پاتلا و تاندون چهارسر کار دشواری است. با این حال ورزش مرتب، تمرینات کششی و گرم کردن و سرد کردن مناسب قبل و بعد از ورزش می تواند به تقویت تاندون زانو کمک شایانی نماید. علاوه بر آن، پیشگیری از بروز تاندونیت پاتلا خطر آسیب های حاد وارده به تاندون زانو از قبیل پارگی را کاهش می دهد. متد RICE که مخفف چهار جزء استراحت (Rest)، کمپرس یخ (Ice)، فشردن (Compression) و بالا نگه داشتن عضو (Elevation) است نیز به عنوان یک درمان مؤثر جهت پیشگیری از بروز آسیب های جزئی به کار می رود. این آسیب ها ممکن است به مرور زمان بر روی هم انباشته شده و به پارگی کامل تاندون بیانجامند. بنابراین استفاده از متد RICE پس از ورزش های سنگین توصیه می شود.

درمان پارگی تاندون زانو

پارگی تاندون  خود به خود بهبود نمی یابد و در صورت عدم درمان ممکن است موجب ضعف عضلات چهارسر و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره از قبیل راه رفتن گردد. انتخاب شیوه درمانی به چندین فاکتور عمده از قبیل نوع و اندازه پارگی، سطح فعالیت و سن فرد بستگی دارد. با توجه به این عوامل و نظر فوق تخصص جراحی زانو دکتر حسین اکبری اقدم  ممکن است درمان های جراحی یا غیرجراحی به منظور اصلاح این وضعیت به کار گرفته شوند.