دکتر حسین اکبری اقدم

فلوشیپ فوق تخصص ارتوپد زانو

زانو درد عصبی از علت تا درمان

وقتی شما سبک زندگی فعال و پر تحرکی دارید، احساس درد در زانوی شما غیر قابل تحمل و بسیار آزا دهنده خواهد شد. بسیاری از مواقع ریشه درد زانو ها منشاء عصبی داشته و به علت التهابات عصبی به وجود می آیند که بدان زانو درد عصبی گفته می شود.زانو درد عصبی یک نوع خاص از دردهای زانو است که می‌تواند باعث محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره شود

زانو درد عصبی چیست؟

عارضه ای دردناک که سبب به وجود آمدن احساس سوزش،بی حسی و گز گز زانو می شود زانو درد عصبی نامیده می شود. وقتی به اعصاب باریک اطراف مفصل زانو فشار وارد می شود زانودرد عصبی رخ می دهد. در مجموع، در زانو یک عصب پرونئال است که از اعصاب سیاتیک امتداد می‌یابد. اعصاب سیاتیک از انتهای کمر از هر دو پا رد می شود. برای همین است که زانودرد عصبی در لگن،اعصاب کوچک زانو و ستون فقرات کمری اتفاق می افتد.

اعمال فشار بر رگ‌های عصبی می‌تواند باعث اختلالاتی در سیستم عصبی و حرکتی بدن شود. یکی از این اختلالات، فشردگی و گیرافتادگی عصب پرونئال است که باعث ایجاد درد، ناراحتی، و مشکلات در فعالیت‌های زانو می‌شود.

علت زانو درد عصبی چیست؟

زانو درد عصبی زمانی اتفاق می افتد که ساختارها و اجزای اطراف مفصل به عصب باریک مفصل زانو فشار بیاورند. چنین اتفاقی به عصب آسیب وارد می کند و عصب دیگر نمی تواند به درستی کار کند.تنها یک عصب وجود دارد که از زانوی شما عبور می کند؛ این عصب شاخه هایی از عصب سیاتیک هستند که به عصب پرونئال معروفند.

عصب پروئنال در قسمت زیرین مفصل زانو قرار دارد و دقیقا بین استخوان و پوست واقع شده است و همین موضوع باعث می شود سریعتر تحت فشار استخوان و عضله زانو قرار بگیرد.

عوامل مختلفی در بروز زانو درد عصبی دخیل هستند که از رایج ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

چمباتمه زدن برای طولانی مدت

چمباتمه زدن فشار زیادی را به نواحی کناری زانو وارد می کند و همین موضوع موجب وارد شدن فشار بیش از حد به عصب پرونئال خواهد شد. و این مشکل در سرویس های بهداشتی ایرانی افزایش پیدا میکند پس با ورزش و تغذیه سعی کنیم زمان های نسیتن در سرویس های بهداشتی ایرانی را کم کنیم و یا از سرویس های فرنگی استفاده کنیم.

آسیب دیدن رباط های زانو

در صورتی که بعد از آسیب دیدن رباط ها خونریزی و التهاب در مفصل زانو رخ دهد؛ همین خونریزی می تواد عصب زانو را منقبض و باریک کند پس در آُیب دیدگی های زانو به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا با درمان زودهنگام مانع از بروز مشکلات بزرگتر شوید.

پا روی پا انداختن

قرار دادن پاها روی هم هنگام نشستن یک عادت غیر ارادی است که خیلی از ماها در هنگام نشستن به آن توجه نمی کنیم.

البته این نوع نشستن برای مدت کوتاهی بی ضرر است اما در طولانی مدت می تواند پیامدهای نامطلوب و گاهی نیز جدی داشته باشد آسیب دیدن عصب پرونئال یکی از شایع ترین پیامد های انداختن پا روی هم است که باعث افتادگی پا (foot drop) که گاهی به آن افتادگی مچ پا هم گفته می شود.

بی تحرک ماندن طولانی مدت زانو

پاهای شما در حالت دراز کشیده تمایل به چرخش به بیرون دارند و زانوها خم می شوند از این رو اگر شما به طور مداوم در حال دراز کشیدن باشید این حالت می تواند بر عصب فشار وارد کند و ایجاد زانودرد عصبی نماید.

شکستگی استخوان نازک نی و درشت نی

از آنجایی که استخوان نازک نی در نزدیکی عصب پرونئال قرار دارد به همین جهت در صورت شکسته شدن این نوع استخوان ممکن است عصب ها نیز درگیر شود و بیمار به زانو درد عصبی دچار شود.

تومور یا کیست زانو

در مورادی که تومور یا کیست در اطراف عصب ایجاد شود می تواند به عصب فشار بیاورد و موجب زانو درد عصبی در بیمار گردد.

بیشتر بخوانید: سرطان استخوان زانو

سندرم سیاتیک

دردی که ریشه در بخشی از ستون فقرات کمری شامل دو مهره متوالی بخشی (L4-L5)، یک دیسک بین مهره‌ای، دو مفصل فاست و دو عصب نخاعی دارد سندرم سیاتیک نام دارد و درد عصبیش از پا عبور می کند. در برخی موارد این سندرم از فتق دیسک کمری ناشی می شود و دردش در ساق پا حس می شود.

آسیب عصب پرونئال

اعصاب پرونئال در پشت زانو قرار دارند که عواملی چون جراحی یا فشار زیاد یا فعالیت بیش از اندازه پشت زانو سبب تحریکش می شوند. اغلب به علت ایجاد فشار مضاعف، جراحی یا انجام فعالیت بیش از حد تحریک می‌شوند. عوامل فشاری چون بریس و گچ و جورابهای فشاری سبب آسیب به عصب پرونئال می شوند.

سندرم پاتلوفمورال

وقتی کاسه زانو از مکان خود به سمت اطراف ساق پا حرکت می کند سندرم پاتلوفمورال رخ می دهد. این عارضه معمولا قبل از جراحی اتفاق می افتد و به کاسه زانو فشار وارد می شود. درد ناشی از این فشار به ریشه های عصبی نخاعی منتقل شده. زانودرد عصبی شدیدی به دنبال دارد.

زانو درد عصبی با چه علائمی همراه است؟

زانودرد عصبی با علایم مختلفی ظاهر می شود اما شایع ترین علائم بروز این اختلال عبارتتد از:

  • بی‌حسی و درد
  • احساس سوزش
  • اختلال در راه رفتـن(دردی که با فعالیت‌هایی مانند پیاده روی، دویدن، یا پایین آمدن از پله‌ها بدتر می‌شود)
  • سوزن‌سوزن شد‌ن پاها
  • اختلال در بلند کرد‌ن انگشتان پا(محدود شدن دامنه حرکت زانو)
  • سفتی عضلانی، اسپاسم و ضعف در اندام تحتانی

همچنین مهم‌ترین علائم اختلال زانودرد عصبی در افراد مبتلا به ارتریت عبارتند از:

  • تورم بافت ها و مفصل های اطراف زانو
  • احساسات ترکید‌ن
  • آسیب‌های رباط زانو
  • پارگی مینیسک زانو
  • صدا دادن مفصل زانو

درمان زانو درد عصبی

درمان زانو درد عصبی با روشهای مختلفی انجام می شوند، اینکه هریک از روشهای درمان چه مدت جواب می دهد بستگی به شدت علایم بیماری دارد. اما در هر حال برای درمان زانودرد عصبی حدود ۴ تا ۱۲ هفته زمان نیاز است.

درمان‌های اولیه

درمان‌های اولیه برای درد عصبی زانو شامل موارد زیر می‌شود:

1. استراحت: به زانو استراحت کافی بدهید و فعالیت‌هایی که ممکن است درد را تشدید کنند، محدود کنید.

2. کمپرس سرد و گرم: استفاده از کمپرس سرد (یخ) در ابتدا برای کاهش درد، التهاب و تورم مفید است. سپس، استفاده از کمپرس گرم (مثلا دستمال گرم یا حمام گرم) می‌تواند به تسکین درد کمک کند

3. استفاده از کفش‌های طبی: استفاده از کفش‌های مناسب و طبی که از زانو پشتیبانی می‌کنند می‌تواند درکاهش درد و فشار بر زانو کمک کننده باشند.

4. مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب: ممکن است پزشک داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا پاراستامول و داروهای مسکن مانند ترامادول برای کاهش درد و التهاب تجویز شود.

5. ماساژ زانو: با استفاده از کرم‌های ضد درد یا استفاده از آب گرم، آرام زانو را ماساژ دهید. این کار می‌تواند عضلات را رها و به کاهش درد کمک کند.

درمان با روش پی آر پی زان

تزریق پی آر پی زانو به عنوان یک روش درمانی مؤثر برای زانو درد عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش از تزریق مواد رادیواکتیو به دقیقترین نقاط مفصل زانو برای کاهش التهاب و درد زانو استفاده می‌کند. با استفاده از تصاویر پی آر پی زانو، پزشکان می‌توانند محل دقیق تزریق را تعیین کنند و مواد درمانی را به طور مستقیم به نقطه مورد نظر تزریق کنند.

جراحی

در صورتی که علت درد عصبی زانو، شکستگی و تومور یا کیستی در اطراف عصب های زانو باشد در این صورت پزشک برای اصلاح این نوع بیماری ها از عمل جراحی استفاده می کند.

همچنین در مورادی که بعد از اصلاح مشکلات زانو همچنان عصب زانو تحت فشار باشد. در این صورت پزشک از عمل جراحی برای آزادسازی عصب پرونئال و به منظور برداشتن فشار از روی عصب استفاده می نماید.

آیا استرس باعث درد زانو می شود؟

استرس شاید به طور مستقیم باعث درد زانو نشود اما برخی شرایط را در بدن فراهم می کند که دراز مدت احتمال ابتلا به دردهای مفصلی از زانو درد را تشدید می کند که در زیر تعدادی از دلایل به وجود آورنده را برای شما ذکر کرده ایم.

1. استرس و اضطراب: استرس و اضطراب عاطفی می‌تواند منجر به افزایش تنش و حساسیت عضلانی و در نتیجه درد در مفصل زانو گردد.

2. افسردگی: افسردگی از جمله دلایل بروز علائم فیزیکی زانو درد است.  همچنین، افسردگی می‌تواند در ایجاد درد مزمن نقش داشته باشد.

3. ترومای قبلی: افرادی که در گذشته جراحی زانو را تجربه کرده‌اند ممکن است به دلیل ترس یا پیش‌بینی آسیب مجدد، دچار زانو درد عصبی شوند.

4. شوک عاطفی: شوک عاطفی و روانی مانند رویداد آسیب‌زا در گذشته، می‌تواند به صورت زانو درد ظاهر شود.