درد کشکک زانو (PFP) عارضه ای است که دردی در قسمت جلوی زانو، اطراف یا پشت استخوان کشکک احساس می شود.مفصل کشکک زانو بخشی از مفصل زانو است، که در آن زانو (استخوان کشکک) در داخل شیار خود (تروکله آ) در قسمت جلوی استخوان ران (استخوان فمور) قرار دارد.
یک لایه صاف از غضروف مفصل، تروکله آ و قسمت پشتی کشکک را در بر می گیرد تا کمک کند سطوح مفصل بدون اصطکاک بر روی هم بلغزند.رباط هایی وجود دارد که به نگه داشتن کشکک زانو در محور تروکله آ کمک می کنند و همچنین چندین عضله متصل به کشکک وجود دارند که آن را در امتداد شیار تروکله آ حرکت می دهند.
مفصل کشکک زانو به عنوان یک سیستم قرقره عمل می کند تا به عضلات چهار سر ران کمک کند تا زانو را به صورت کارآمد تری صاف کنند.
درد کشکک زانو عارضه ای است که دردی در قسمت جلوی زانو، اطراف یا پشت کشکک زانو و معمولاً با انجام فعالیت هایی مانند چمباتمه زدن، دویدن، پریدن و بالا یا پایین رفتن از پله ها احساس می شود.اغلب توانایی شخص را برای شرکت در فعالیت یا کار خود محدود می کند.25 تا 40 درصد از مراجعه کنندگان ناشی از درد زانو به یک کلینیک آسیب ورزشی را تشکیل می دهد و می تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اگرچه مطالعات نشان داده اند تا یک سوم نوجوانان به درد کشکک زانو مبتلا می شوند.
درد کشکک زانو به دلایل مختلف بروز می کند. در برخی موارد آسیب خاصی وجود ندارد، اما در برخی دیگر ممکن است درد پس از تغییر در بارگیری زانو به وجود آید (مثلاً افزایش ناگهانی یک فعالیت ورزشی، دویدن بیش از حد در تپه ها یا پس از یک جهش ناگهانی در رشد).در برخی افراد نیز، درد کشکک زانو پس از یک آسیب یا جراحی (به عنوان مثال پس از جراحی بازسازی ACL) ایجاد می شود.اگرچه هر فرد مبتلا به درد کشکک زانو ممکن است عوامل خطر متفاوتی بر اساس وضعیت خود داشته باشد، متداول ترین عوامل خطر شامل موارد زیر است:
به عنوان مثال، ممکن است یک استخوان کشکک در شیار خود که یک شیار تروکله آ نسبتاً کم عمق است، بالاتر یا پهن تر (به صورت جانبی) قرار بگیرد و یا با تغییر شکل استخوان ران و مفصل ران که باعث می شود زانو به هنگام راه رفتن به سمت داخل بپیچد.در بعضی از افراد، عوامل دیگری شامل بیماری پا (مثلاً کف پای صاف)، عضلات ضعیف ساق پا، سفتی مچ پا یا مفصل ران یا زانو، یا سفتی عضلات و بافت های دیگر در قسمت خارج ران جزو عوامل ایجاد درد کشکک زانو باشد.
دو شرایط دیگر نیز در مورد مفصل کشکک زانو وجود دارند که جزو درد کشکک زانو محسوب نمی شوند اما می توانند باعث درد در همان منطقه شوند و به محدودیت های کارکردی مشابه ای منجر شوند:1.آرتروز کشکک زانو 2.بی ثباتی کشکک
این شرایط می تواند موجب هم ترازی ضعیف پا و زانو یا سفتی بیش از حد سایر عضلات ران شود، که هر دو استرس اضافی بر روی مفصل کشکک زانو ایجاد می کنند.
این شرایط می تواند باعث شود تا کشکک زانو به صورت مرکزی در داخل شیار خود نلغزد و منجر به افزایش فشار یا اصطکاک در ناحیه مفصل کشکک زانو شود.
شايع ترين و بارز ترين نشانه درد كاسه زانو، دردی است كه در بخش جلوى زانو احساس مى شود، فعاليت هايى كه در آن ها بخش جلوى زانو فعاليت مى كند هم دردناک مى شوند. مثلا تغيير حالت از حالت نشسته به ايستاده، بالا و پايين رفتن از يله ها، پايين رفتن از سراشيبى و پريدن باعث ايجاد درد در اين ناحيه خواهد شد: به علاوه در اين شرايط ممكن است شما صدايى شبيه قرچ قرچ بشنويد، اين صدا را كشكک زانو توليد مى كند كه به اصطلاح به أن صداى سايش استخوانى (crepitus) گفته مى شود البته صداى سايشن استخوانى زياد جاى نگرانى ندارد مگر آن كه همراه با آن درد احساس كنيد
عوامل زيادى هستند كه مى توانند باعث ايجاد درد كاسه زانو شوند، ساختار و حركات پا، قدرت عضلانى و انعطاف پذير بافت هاى نرم همگى از عواملى هستند كه مى توانند باعث ايجاد درد در بخش جلوى زانو شوند بعضى افراد با انجام حركات شديد ممكن است در قسمت كاسه زانو احساس درد كند، دراين افراد، اين فعاليت و حركت بيش از حد مفصل زانو مى تواند باعث حركت بيش از حد كشكک شود.حركت بيش از حد كشكک هم در طول زمان مى تواند به التهاب كشكک تبديل شود كه درد را به همراه خواهد داشت در گذشته درد هاى مربوط به كشكک زانو فقط به بافت هاى اطراف زانو و خود كشكک ارتباط داده مى شدند ولى امروزه مى دانيم كه درد كشكک رانى را فقط نمى توان به صورت جزيره ای برررسی كرد، يعنی اين درد را همراه با علائم و درد ها و رفتار ديگر بخش هاى بدن بايد در نظر گرفت، در واقع در بيشتر موارد براى رفع درد كشكک رانى زانو بايد تمام پايين تنه و حداقل بخش های مرتبط با هم كه در عملكرد كشكک زانو به طور مستقيم دخالت دارند را مورد بررسى و درمان قرار داد. شايد اين نوع نگاه، درک بهترى از وضعيت درد كشكک به ما بدهد كه عضلات و بافت هاى مرتببط با كشكک زانو را به صورت يک قطعه استخوان در ميان يک سرى بافت استخوانی متصل به هم و در واقع مثل يک قطار كه در ريل حركت مى كند، در نظر بگيريم، عملكرد كشكک زانو هم درست مثل قطارى است كه در يک ريل قرار گرفته باشد، وقتى كشكک زانو از تنظيم خارج شود و عملكردش دچار اخلال شود، ممكن است مشكل از خود كشكک نباشد بلكه مسير آن دچار مشكل شده باشد مثل قطار كه ممكن است به علت مشكل در ريل ها از مسير خارج شود، مثلأ به علت حركت نادرست و اشتباه يا و عضلات و بافت هاى ديگر در مسير ممكن است باعث حركت نامناسب كشكک و آسيب رسيدن به آن شود خارج شدن كشكک از شيار رانى وضعيتى است كه باعث مى شود بافت هاى اطراف كشكک زانو دچار التهاب و ايجاد درد شوند. دو بخشى كه در اين مسير (مسيرى كه كشكک در آن قرار گرفته است) بيشترين حركات را دارند و ميتوانند باعث ايجاد مشكل شوند، يا و لگن هستند، يا ممكن است به سمت داخل چرخش كند (پرونيشن pronation )كه باعث مى شود زانو و استخوان ران به سمت جلو حركت داده شوند اين حركت باعث مى شود كه كشكک زانو از شيار رانی به بيرون حركت كند و باعث ايجاد مشكل شود، يكى از بخش هاى ديگر بدن كه مى تواند باعث حركت بيش ازحد و خارج شدن كشكک از محل خود شود، لگن است.ضعف عضلات در اطراف لگن در اين مورد عامل بروز مشكل است. اگر عضلات اطراف لگن به اندازه كافى قوى نباشند، يا از مفصل لگن ممكن است بيش از حد به سمت داخل بچرخد كه باز هم باعث مى شود مسيرى كه در آن كشکک قرار گرفته است حركت كند و در نتيجه كشككى كه در شيار قرار گرفته است از شيار خارج شود در واقع وضعيت كشکک كه در وسط فاصله ميان لگن تا انتهاى پا قرار دارد، شبيه به يک توپ است كه بر روی يک نوار قرار داده شده است. اگر اين بند چه از سمت بالا و چه از سمت پايين بيش از حد از محل خود تكان بخورد، توب از روى نوار بيرون ميفتد
درد کشکک زانو عموماً باعث ایجاد الگوی نسبتاً معمولی از علائم می شود، اگرچه هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص آن وجود ندارد.
تعریف درد کشکک زانو عبارت است از: درد اطراف یا پشت کشکک، یا دردی که حداقل با یک فعالیت مانند خم کردن زانو و افزایش وزن بدن بر روی زانو (مثلاً پریدن، دویدن، بالا رفتن یا پایین رفتن از پله ها یا چمباتمه زدن) بیشتر شود.
افراد مبتلا به درد کشکک زانو معمولاً علائم زیر را نیز تجربه می کنند:
احساس ناراحتی در مفصل کشکک با خم شدن زانو، حساسیت به لمس پشت ناحیه زانو در هنگام معاینه، تورم خفیف زانو، درد جلوی زانو به هنگام نشستن، بلند شدن از صندلی یا صاف کردن زانو پس از یک مدت طولانی.
اقدامات زیر ممکن برای جلوگیری از رخداد مجدد درد کشکک زانو به شما کمک کننده باشد.
درد كشکک زانو هم مثل درد تمام مفاصل ديگر بدن بايد به صورت اصولى و مرحله به مرحله درمان شود يعنى اول از همه بايد التهاب و تورمى كه در آن ايجاد شده است به طريقى از بين برده شود. وقتى التهاب از بين رود، درد مفصل تا حد زيادى كاهش پيدا مى كند. درمان هاى مختلفى وجود دارد كه براى كاهش التهاب در زانو انجام مى گيرد كه اين درمان ها همگى مى تواند تحت نظر متخصص جراحی زانو دکترحسین اکبری اقدم به عنوان بخشى از مراحل درمان درد زانو، انجام شوند مثلأ استفاده از داروهاى ضد التهاب یكى از اين گزينه هاست كه حتما به نظارت و تجويز پزشک نياز دارد. در مرحله بعد، بايد از ايجاد آسيب ديدگى مجدد در زانو جلوگيرى كرد. در مورد مشكل خارج شدن كشكک از شيار رانى، اين كار بايد با جلوگيرى از حركت و گردش داخلى پا انجام شود. درد زمانى كاهش پيدا مى كند و التهاب زمانى فروكش مى كند كه بتوانيد از آسيب هاى مجدد كشکک به بافت ها جلوگيرى كنيد يكى از راه ها براى جلوگيرى از چرخش داخلى پا، استفاده از كفش هاى مناسب است. به طور كلى كفش هاى ورزشى كه مخصوص دويدن هستند براى كنترل حركت بيش از حد پا و استرس و فشار به بافت هاى زانو، اثر گذارى قابل توجهى دارند. مى توانيد از كفش هاى طبى مخصوص اين كار هم استفاده كنيد كفش هاى طبى كه به طور خاص براى كنترل حركت و ايجاد ثبات بيشتر در پا طراحى شده اند براى اين موضوع بسيار مناسب هستند يک راه ديگر هم استفاده از كفى هاى مناسب براى كفش است. كفى كفش بايد مخصوص اين كار طراحى شود. هر چند كه از كفى طبى كفش آماده هم براى اين كار مى توانيد استفاده كنيد. البته شكل و طراحى آن را بايد پزشک تاييد كند تا مطمثن شويد كارى كه انجام مى دهيد واقعا در جهت بهبود وضعيت و حالت پا است. مشكل حركت بيش از حد كشکک زانو با استفاده از زانو بند هم مى تواند تا حد زيادى كنترل شود. زانو بند به كشکک كمک مى كند كه در جاى خود ثابت بماند و از حركت بيش ازحد آن و احتمالا خارج شدن آن از محل خود (يعنى شيار رانى) جلوگيرى شود.
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به دکتر حسین اکبری اقدم میباشد.