درد پشت زانو میتواند به دلیل بیماری‌های زمینه‌ایی مانند آرتریت، کیست بیکر، آسیب‌های مفصل زانو و حتی کم آبی باشد. برخی ورزش‌ها و تمرینات مانند دویدن‌های شدید و طولانی مدت هم میتوانند باعث بروز آن شوند؛ اصطلاحا به آن زانوی دوندگان میگویند.
درد پشت زانو به ناراحتی یا درد در پشت مفصل زانو گفته می شود. این درد و سوزش زانو می تواند در اثر حرکت به وجود آمده و یا در حالت ثابت زانو نیز وجود داشته باشد و همچنین می تواند تا حدی شدید شود که حرکت زانو را محدود کند، دردهایی مثل کیست مینیسک و… توصیف افراد مختلف از درد پشت زانو عبارت از ناراحتی، التهاب، گرما و احساس سوزش، گرفتگی، درد و ورم پشت زانو می باشد.
درد پشت زانو یک علامت شایع برای کیست بیکر می باشد که در اثر تجمع مایع سینوویال در پشت زانو، ایجاد می شود. مایع سینوویال سطوح درون مفصل را لغزنده کرده و اصطکاک بین غضروف های آن را کاهش می دهد. علائم ناشی از کیست زانو، به طور متناوب زیاد و کم می شوند. این عارضه همچنین آسیب طولانی مدتی به زانو وارد نخواهد کرد.
همچنین، درد پشت زانو می تواند نشانه ی ترومبوز عمیق وریدی (لخته ی خون در پا) بوده که یک عارضه ی بسیار جدی و خطرناک می باشد. لخته ی خون ممکن است شکسته شده و باعث آمبولی (انسداد جریان خونی) در ریه، حمله ی قلبی و یا حتی سکته گردد. ترومبوز عمیق وریدی علائم مشابهی با کیست بیکر دارد.
اگر در پشت زانو و ساق پای خود دچار تورم و کبودی های دردناک هستید، بلافاصله به اورژانس پزشکی مراجعه کنید. همچنین اگر علائم شما از بین نرفته و باعث نگرانی شما می شوند، به پزشک مراجعه کنید.
درد پشت زانو پس از ورزش معمولا به دلیل سندروم درد کشککی-رانی (PFPS) است. این درد بین کاسه زانو (کشکک) و استخوان ران (فمور) حس میشود. فشار آوردن بیش از حد به زانو اصلی‌ترین دلیل بروز این عارضه است. دوندگان، کوهنوردان و دوچرخه‌سوارن بیش از دیگران در معرض ابتلا به این آسیب قرار دارند. از نشانه‌های رایج و مهم این سندرم می‌توان به دردهای ناگهانی در ناحیه پشت زانو اشاره کرد.
فاکتورهای زیر نیز میتوانند ریسک بروز این بیماری از افزایش دهند:
منظور از پوسچر وضعیت قرار‌گیری بدن است. قرار گرفتن در یک حالت خاص برای مدت زمان طولانی میتواند به قسمت‌های مختلف زانو مانند تاندون و رباط‌ها فشار وارد کند. مثلا اگر برای مدتی روی یک صندلی نامناسب نشسته باشید و بخواهید بلند شوید، درد زانو را حس خواهید کرد.
علت در ساختار و ارگونومی صندلی است. احتمالا ارتفاع و نشیمنگاه صندلی با خصوصیات فیزیکی شما تناسب ندارد. ارتفاع صندلی را به گونه‌ایی باید تنظیم کنید که کف پاها بطور کامل روی زمین قرار بگیرند و زانو زاویه ۹۰ درجه داشته باشد.
گرفتگی پا به حالتی گفته میشود که عضلات این ناحیه به شدت سفت می‌شوند. علت گرفتگی پا میتواند به کار کشیدن بیش از حد از عضله بدون کشیدن آن ارتباط داشته باشد. اگر گاهی اوقات عضله پای خود را در حین کار می‌‌کشید اما هنوز دچار گرفتگی است ممکن است از آن استفاده بسیار زیادی کرده باشید. سندروم استفاده بیش از حد از عضله میتواند هر نقطه از آن را درگیر کند و فرد میتواند گرفتگی عضله ساق یا ران خود را احساس نماید. این حس شبیه اسپاسم ناگهانی و دردناک عضله است و ممکن است حدود چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و به صورت درد خفیف خود را نشان بدهد. سایر علل احتمالی به شرح زیر می‌باشند:
• کم آبی بدن
• بروز عفونت از قبیل کزاز
• بیماری کبدی
• وجود بیش از حد سم در خون
• مشکلات مرتبط با عصب
زنان باردار نیز به عنوان یکی از عوارض جانبی بارداری دچار گرفتگی پا می‌شوند. برخی از افرادی که دچار گرفتگی پا می‌شوند ادعا میکنند که کشیدگی ساق پا به صورت مرتب میتواند به بهبود این حس کمک کند. این افراد میتوانند فاصله قدم‌های خود را کوتاه کنند تا فشار کمی به زانو و عضلات اطراف آن وارد شود.
آرتروز زانو بیماری است که همه با آن آشنا هستیم و می‌دانیم که باعث ساییدگی مفاصل و درد میشود. اما هر درد زانویی را می‌توان به آن نسبت داد؟ درد و علائم این بیماری حالتی پیشرونده دارند و در طولانی مدت فرد را درگیر می‌گیرند. همچنین انجام برخی فعالیت‌ها مانند بالا و پایین رفتن از پله‌ها، دویدن، انجام برخی تمرینات ورزشی و نشستن و برخاستن شدت درد را افزایش می‌دهند.
البته شدت علائم با توجه به میزان ساییدگی استخوان‌ها میتواند خفیف یا شدید باشد. برای تشخیص این بیماری پزشک ارتوپد از آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌کند. متاسفانه برای آرتروز درمان قطعی وجود ندارد. راهکارهای درمانی صرفا با هدف کاهش علائم و کنترل بیماری توصیه می‌شوند.
پرش و جهش‌های ناگهانی، فعالیت‌های سنگین فیزیکی روزمره، دویدن و ایستادن‌های طولانی مدت باعث فشار بر قسمت‌های مختلف زانو مانند رباط و تاندون‌ها می‌شوند. آنها بافت‌های فیبری هستند که استخوان‌های مفصل زانو را به یکدیگر متصل میکنند. تاندینوپاتی (Tendinopathy) یکی از این آسیب‌ها است. در این حالت تاندون کشکک زانو دچار التهاب میشود. این التهاب میتواند به دلیل تکرار یک حرکت مداوم یا بیماری‌های زمینه‌ایی ایجاد شود. کاهش انعطاف‌پذیری و زانو درد هنگام نشستن و بلند شدن از علائم رایج آن است.
زانوی دوندگان، پارگی مینیسک زانو، آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی و خلفی از دیگر عواملی هستند که میتوانند باعث درد در پشت زانو شوند.
زانوی دونده به اختلالی گفته میشود که غضروف مفصل زانو تخریب میشود. به این ترتیب منظور از زانوی دونده فرایند تخریب غضروف در مفصل زانو است. هنگامی که غضروف از بین می‌‌رود استخوان‌های زانو روی یکدیگر ساییده می‌شوند و این وضعیت میتواند باعث بروز درد مفصل و تیر کشنده در قسمت پشت زانو شود. سایر علائم و نشانه‌های زانوی دونده به شرح زیر میباشد:
مینیسک قسمتی از غضروف است که در دو طرف زانو وجود دارد. حرکات کششی در حالت اسکات یا خم کردن زانو میتواند باعث پاره شدن این غضروف شود. تعداد زیادی از افرادی که دچار پارگی مینیسک می‌شوند صدای تق تق این قسمت را می‌شنوند. ممکن است درد حاصل از پارگی مینیسک در ابتدا قابل توجه نباشد اما طی مدت چند روز بدتر میشود. پارگی مینیسک اغلب باعث بروز علائم و نشانه‌های دیگری میشود که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
• از دست دادن دامنه حرکات زانو
• احساس ضعف و خستگی در زانو و پا
• تورم اطراف زانو
• قفل شدن زانو در هنگام فعالیت
در صورتی که پارگی مینیسک شدید باشد و به صورت خود به خود بهبود پیدا نکند انجام دادن عمل جراحی ضروری خواهد بود.
رباط صلیبی قدامی یا ACL به یک رشته از بافت‌هایی گفته میشود که از قسمت جلوی مفصل شروع می‌شوند و استخوان‌ها را به هم متصل میکنند و باعث حفظ پایداری مفصل زانو می‌شوند. آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی اغلب به علت توقف ناگهانی یا تغییر موقعیت و جهت رخ می‌دهد. آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی مانند پارگی مینیسک باعث میشود که فرد صدای تق تق زانوی خود را بشنود که این اختلال باعث احساس درد و تورم خواهد شد. پارگی رباط صلیبی قدامی یک اختلال شایع و جدی است و اغلب باعث میشود افراد ورزشکار به مدت طولانی از انجام فعالیت جسمانی باز بمانند. ترمیم رباط صلیبی قدامی معمولاً نیازمند انجام عمل جراحی است.
آسیب دیدگی رباط صلیبی خلفی میتواند به علت ضرب دیدگی تروماتیک به وجود بیاید. انجام دادن عمل جراحی و استراحت در منزل بهترین روش برای درمان این اختلال محسوب میشود. رباط صلیبی خلفی یا PCL عملکردی مشابه رباط صلیبی قدامی دارد البته احتمال آسیب دیدگی آن نسبت به رباط صلیبی قدامی کمتر است. آسیب دیدگی رباط صلیبی خلفی میتواند در پی یک اتفاق تروماتیک از قبیل سقوط از ارتفاع و افتادن روی زانو یا تصادفات خودرویی رخ بدهد. در صورتی که نیروی بسیار زیادی به زانو وارد شود باعث پارگی کامل رباط خواهد شد. آسیب دیدگی باعث بروز علائمی میشود که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
• درد زانو
• سفتی زانو در هنگام خم کردن آن
• اختلال در راه رفتن
• تورم در زانو
استراحت مطلق فرد میتواند به ترمیم پارگی رباط صلیبی خلفی کمک کند اما در صورتی که پارگی رباط صلیبی خلفی شدید باشد انجام عمل جراحی برای ترمیم آن ضروری خواهد بود.
برای اینکه رابطه بین لخته شدن خون (ترومبوز،Thrombosis) و درد زانو را درک کنیم، باید کمی راجع به آناتومی زانو بدانیم. مسیر یکی از عروق خونی به نام ورید پوپلیتئال (Popliteal vein) از پشت زانو و ران است. این ورید خون را از پاها به سمت قلب هدایت می‌کند. ممکن است آن را با نام ورید عمقی نیز بشنوید. فاکتورهایی مانند آهسته شدن جریان خون میتواند باعث لخته شدن خون شود، به همین دلیل است که پزشکان میگویند برای طولانی مدت ننشینید و حتما زمانی را به بلند شدن و راه رفتن اختصاص دهید.
بالا رفتن سطح استروژن (به دلیل مصرف قرص‌های ضد بارداری در زنان)، آسیب احتمالی به شریان‌ها و شکستگی استخوان از دیگر عواملی هستند که میتوانند باعث لخته شدن خون در مفصل زانو شوند. از علائم رایج این عارضه درد و تورم پشت زانو، تغییر رنگ پوست و گرمی و قرمزی در ناحیه مفصل زانو است. پزشک با توجه به وضعیت بیمار برای درمان داروهای ضد انعقاد یا جراحی را تجویز می‌کند.
یکی از شایع ترین علت درد پشت زانو، کیست بیکر (یا کیست پشت زانو) می باشد. این کیست، یک توده ی پر از مایع در پشت زانو است که در اثر مشکلات التهابی زانو ایجاد شده و خود توده ربطی به تولید بیش از حد این مایع ندارد.
فضای درون مفصل، توسط سلول هایی پوشیده شده است که نوعی مایع روان کننده (مایع سینوویال) را ترشح می کنند. اگر زانو به هر دلیلی تحت تنش و فشار قرار بگیرد، ممکن است میزان ترشح مایع سینوویال از حد معمول بالا تر برود.
در ناحیه ی پشت زانو، یک اتصال آناتومیک بین حفره ی اصلی مفصل و یک کیسه از مایع سینوویال در پشت زانو (بورس) وجود دارد. زمانی که به مایع درون مفصل فشاری وارد شود، ممکن است این مایع به درون بورس پشت زانو نشت کرده و یک کیست بیکر یا کیست پشت زانو را به وجود آورد. این کیست ممکن است با چشم قابل دیدن بوده و یا قابل لمس باشد(مانند یک تورم بادکنک مانند در داخل ناحیه ی پشتی زانو).
پزشک متخصص ارتوپد با توجه به علت زمینه‌ایی شیوه درمانی مناسب را به شما پیشنهاد می‌کند. شیوه‌های درمانی میتواند شامل تغییر سبک زندگی، دارو، فیزیوتراپی یا جراحی باشد.
یکی از بهترین شیوه‌های درمان خانگی درد در قسمت پشت زانو RICE است:
درمان درد زانو باید مرحله به مرحله زیر نظر متخصص انجام پذیرد. درمانهای تخصصی جراحی و غیرجراحی چون تجویز داروهای کاهنده التهاب ،پی آر پی، فیزیوتراپی،تجویز کفش طبی مناسب،کفی مناسب و همچنین زانوبند از راهکارهای درمانی درد زانو به شمار می روند که توسط تیم درمانی دکتر حسین اکبری اقدم ،فلوشیپ جراحی زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه به بیمارانی که دچار این اختلال هستند ارائه می شود.
وبسایت هـــای نوبت دهی:
جهت رزرو نوبت آنلاین، روی سایت مورد نظر کلیک کنید!
کلیک کنید!
کلیک کنید!
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به دکتر حسین اکبری اقدم میباشد.
